آغاز دهه ۹۰ در ایران با رشد چشمگیر و فزاینده پدیده‌ای همراه بود که پیش‌بینی می‌شد آینده جهان ارتباطات را دگرگون کند: گوشی‌های هوشمند. برندهای تازه‌نفس تولید و عرضه گوشی‌های لمسی را آغاز کردند و برندهای قدیمی‌تر هم مجبور شدند خود را با تغییرات دوران تازه وفق دهند و گوشی‌های مدرن تولید کنند. اسمارت‌فون‌ها کم‌کم فراگیر شدند و سیستم عامل اندروید روز به روز پرطرفدارتر شد. کاربران ایرانی اندروید از همان روزهای نخست با پدیده‌ای به نام «کافه بازار» آشنا شدند؛ نرم‌افزاری که در آن انواع اپلیکیشن‌های اندروید قابل دریافت بود. «کافه بازار» نیز مانند دیجیکالا توسط چند جوان راه‌اندازی شد، جوانانی که کمی بعد «دیوار» را هم تأسیس کردند. در این گزارش با بنیان‌گذاران این دو استارت‌آپ آشنا می‌شویم و مروری بر داده‌های «کافه بازار» و «دیوار» در سامانه «رسمیو» خواهیم داشت.
از اندروید ایرانی تا گوگل‌پلی ایرانی
بنیان‌گذاران «کافه بازار» چند جوان دهه شصتی دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف هستند که به عنوان شاخص‌ترین افراد آنها می‌توان به حسام آرمندهی و رضا محمدی اشاره کرد. ماجرا از اینجا شروع شد که در سال ۱۳۸۹ کاظم محمدزاده و چند نفر از دانشجویان دانشگاه شریف بر روی پروژه‌ای به نام «فارسی‌تل» کار می‌کردند؛ پروژه‌ای که در واقع اندروید ایرانی محسوب می‌شد و قرار بود یک سیستم‌عامل فارسی شبیه اندروید باشد، اما به نتیجه‌ای نرسید. در همان زمان حسام آرمندهی که تحصیلاتش در دانشگاه شریف به پایان رسیده بود و برای ادامه تحصیل به سوئد رفته بود، یک سفر کوتاه به ایران داشت و در همان سفر، ایده راه‌اندازی فروشگاه آنلاین نرم‌افزارهای تلفن همراه مطرح شد. حسام با این پروژه در ایران ماندگار شد و بعد از چند ماه کار گروهی، نخستین نسخه «کافه بازار» در بهمن ۱۳۸۹ منتشر شد. مهم‌ترین ویژگی این استارت‌آپ، برطرف کردن نگرانی کاربران گوشی‌های هوشمند درباره تحریم‌هایی بود که گاه و بیگاه اعمال می‌شد و این دغدغه وجود داشت که فروشگاه‌های نرم‌افزار به ایرانیان ارائه خدمات نکنند. ایجاد یک فضای منسجم برای قرار گرفتن نرم‌افزارهای ایرانی در معرض دید کاربران، دیگر مزیت «کافه بازار» به حساب می‌آید.
معدن نرم‌افزار و بازی
سازندگان «کافه بازار» در سال ۱۳۹۲ به شکل رسمی شرکتشان را با نام «آوای همراه هوشمند هزاردستان» ثبت کردند. در حال حاضر حسام آرمندهی رئیس هیئت‌مدیره و امین امیرشریفی مدیرعامل این شرکت هستند و پنج شرکت به عنوان زیرمجموعه‌های آن فعالیت می‌کنند. شرکت «آوای بازی‌سازان پردیس» یکی از این شرکت‌هاست که در زمینه شتاب‌دهی و تجاری‌سازی پروژه‌های ساخت بازی‌های رایانه‌ای کار می‌کند که با توجه به حجم انبوه بازی‌های خارجی، یکی از نیازهای امروز کشور به حساب می‌آید. «کافه بازار» در این سال‌ها همواره جایگاه خود را حفظ کرده و شاید بتوان گفت همچنان رقیب قدرتمندی در زمینه فروش آنلاین نرم‌افزارهای تلفن همراه ندارد. عمده درآمد آن نیز از پرداخت درون‌برنامه‌ای به دست می‌آید. این نرم‌افزار حدود ۴۰ میلیون کاربر دارد و تا کنون بیش از ۱۳۰ هزار برنامه و بیش از ۳۰ هزار بازی در آن منتشر شده است. از سال ۱۳۹۷ «کافه بازار» بخش ویدئو را هم راه اندازی کرد تا خودش را به سرویس‌های نمایش فیلم مانند «فیلیمو» نزدیک کند. در حال حاضر بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی و خارجی در «کافه بازار» قابل تماشاست. اقدام دیگر این استارت‌آپ، توجه به کودکان با راه‌اندازی سرویس «بازار کودک» در سال ۱۳۹۸ بود. با انتخاب این گزینه، فقط برنامه‌ها و بازی‌هایی به نمایش در می‌آید که برای کودکان مناسب باشد.
جایی شبیه بازار بزرگ تهران!
زمانی که حسام آرمندهی در سوئد بود، دستگاه آی‌پاد خود را از طریق سایتی که در آن برای خرید و فروش وسایل دست دوم آگهی می‌دادند، به فروش رساند. همین اتفاق، جرقه پیاده کردن چنین ایده‌ای در ایران شد. در بهار ۱۳۹۱ آرمندهی و دوستانش به فکر راه‌اندازی اپلیکیشن و سایت «دیوار» افتادند و بعد از چند ماه تلاش و آزمون و خطا، در اواخر همین سال آوازه این نرم‌افزار به گوش تعدادی از کاربران فضای مجازی رسید. پیش از این شاید تنها امکان برای خرید و فروش کالای دست دوم، بخش «جمعه‌بازار» روزنامه همشهری بود، اما اینکه کاربر بتواند در گوشی هوشمندش خرید و فروش کند، هیجان‌انگیز به نظر می‌رسید. در سال ۱۳۹۴ با بازنویسی اپلیکیشن «دیوار»، رابط کاربری ساده‌تر شد و به مرور زمان، این نرم‌افزار رشد بیشتری را تجربه کرد. «دیوار» در حال حاضر بیش از ۳۵ میلیون کاربر دارد و از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا می‌شود! از ملک و خودرو به عنوان پرطرفدارترین بخش‌ها بگیرید تا لوازم خانگی و وسایل الکترونیکی و حتی برخی خدمات مانند تعمیرات ساختمانی و تدریس خصوصی. «دیوار» در سال ۱۳۹۵ با نام «آگه پردازان هوشمند» به ثبت رسیده و حسام آرمندهی رئیس هیئت‌مدیره و اشکان آرمندهی مدیرعامل آن هستند.
«بلد» آماده حرکت است!
تیم سازنده «کافه بازار» و «دیوار» در چند سال اخیر پروژه‌های دیگری را هم همزمان پیش برده‌اند که برخی از آنها به نتیجه رسیده است. نقشه و مسیریاب «بلد» یکی از تولیدات این تیم است که با مسیریاب‌های خارجی مانند «ویز» رقابت می‌کند و بیش از ۶ میلیون کاربر دارد. مزیت «بلد» نسبت به نمونه‌های خارجی این است که چون اختصاصاً به شهرهای بزرگ ایران پرداخته، جزئیات بیشتری هم دارد. مثلاً در تهران می‌توانید مسیرتان را طوری انتخاب کنید که از طرح ترافیک عبور نکنید. سرویس دیگری که در حاشیه «دیوار» ایجاد شده، «کارنامه» است که به کارشناسی خودرو و ارائه مشاوره برای خرید و فروش آن اختصاص دارد. شما به عنوان خریدار یا فروشنده خودرو، می‌توانید با پرداخت ۲۰۰ هزار تومان از «کارنامه» درخواست اعزام کارشناس خودرو کنید.
