HSکد مخفف واژه‌‌ی( Harmonized System Code) به معنای کد سیستم هماهنگ‌کننده است. به صورت ساده و خلاصه یک کد برای شناسایی کالاهاست که در زمینه تجارت استفاده می‌شود. این کد نوعی سیستم عددی استاندارد‌‌‌‌سازی کالا است که در آن کالاها و محصولات مختلف، با توجه به بودجه و سیاست‌ها و قوانین کشورها طبقه بندی می شوند. در واقع می توان HS کد را، میزان حقوق ورودی قابل پرداخت، برای ورود یک کالا به کشور دانست. از آنجایی که HS کد معمولا در سراسر فرآیند صادرات برای کالاها استفاده می‌گردد، در گمرک و تجارت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ از این رو هر تاجری موظف است قبل از شروع هرگونه فعالیت نسبت به دریافت این کد اقدام کند. صاحبان کالا برای اینکه بتوانند جهت ترخیص کالاهای خود اقدام کنند، ابتدا باید مدارک مورد نیاز این امر را فراهم کنند؛ که یکی از این مدارک مهم کد تعرفه گمرکی کالاها (HS Code) که یک کد هشت رقمی بین‌المللی است و ویژگی های کالا را نشان می دهد.
چرا باید HS کد دریافت کنیم؟
قبل از هر گونه فعالیت اقتصادی و تجاری نیاز به استعلام دقیق از ویژگی های یک کالا دارید. برای مثال:
- باید مطلع شوید که این کالاها به چه مجوزهایی برای واردات و ترخیص نیاز دارند؟
- میزان حق ورودی آن‌هاچقدر است؟ آیا جزو کالاهای غیر‌مجاز هستند یا خیر؟
و مواردی این چنینی. به طور کلی تجارت‌ها و به خصوص تجارت‌های خارجی روی دریافت HS کد، که همان کد تعرفه گمرکی واردات کالا است، تمرکز زیادی دارند.
سازمان جهانی گمرک (WCO):
سازمان جهانی گمرک ، که در بروکسل بلژیک واقع است، سامانه هماهنگ کننده و HS کد در گمرک را پشتیبانی می‌کند. یکی از وظایفی که سازمان جهانی گمرک بر عهده دارد نظارت بر بخش فنی سازمان تجارت جهانی، تاییدیه ارزش گذاری گمرکی و قوانین مبداء است. همان‌طور که میدانید نرخ تعرفه گمرک در هر کشوری متفاوت است، اما به وسیله‌ی Hs کد میتوان به سادگی آنها را با یک عدد نشان داد. در هر کشوری، طبق قانون همان کشور، کتابی برای HS کد وجود دارد که در آن حقوق و عوارض برای هر کالا در نظر گرفته شده است. سازمان جهانی گمرک تمامی کالاهای موجود در دنیا را به فصل‌ها و بخش‌های مختلف یک کتاب ، به صورت کدهای ده رقمی طبقه بندی کرده است. در واقع میتوان گفت که هیچ کالایی در دنیا وجود ندارد که در این بخش ها قرار نگرفته باشد و یا قابل طبقه‌بندی نباشد.
HS کد بر چه اساسی تعیین می‌شود؟
تعرفه با توجه به نام کالا، کاربرد آن، مواد تشکیل دهنده کالا و نوع کاربرد تعیین می‌شود. به عنوان مثال:
- برای واردات یک کالا ابتدا باید مشخص شود که ساختار آن چیست؟
- در چه صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربرد آن چیست؟
- و نقش آن در پروسه تولید چیست؟
از طریق کتاب قانون و مقرراتی که هر سال سازمان مقررات و وزارت صنعت و معدن تجارت منتشر می‌کند، میتوان تعیین تعرفه را انجام داد.
اعداد HS کد نشان دهنده چیست؟
قبلا اشاره کردیم که یک کد HS (تعرفه گمرکی)، دارای ۸ تا ۱۰ رقم است. بر همین اساس کالاها به واسطه‌ی کدهایی که دارند در همه جای دنیا شناخته می‌شوند. همان طور که گفتیم تمامی HS کدها به صورت طبقه بندی شده درون یک کتاب موجود هستند. این کتاب دارای ۹۸ فصل است. دو رقم اول هر HS کد، نشان دهنده ی فصل قرارگیری کد است. دو رقم بعدی سر دسته‌ها را نشان می‌دهد و دو رقم بعدی زیر دسته را تعیین می کند. به عنوان مثال در کد ۳۱۰۲۲۱، عدد ۳۱، نشان دهنده‌ی فصل قرار گیری HS است و عدد ۰۲ نشان دهنده سردسته HS کد، یعنی کد در کدام دسته بندی قرار دارد و عدد ۲۱ نشان دهنده ی زیر دسته است. معمولا ۴ رقم اول این کد، بین همه کشورها یکسان است و ۴ رقم بعدی متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، ۲۵۰۱۰۰ کد مربوط به نمک یا کلرور سدیم است. این کالا در تمام دنیا به همین نام شناخته می‌شود.به دلیل اینکه نرخ تعرفه‌ی واردات و صادرات در هر کشوری متفاوت است از طریق کد بین المللی کالا(HS Code) تمامی کالاها در دنیا به زبان عدد شناخته می‌شوند.
HS کد معمولا در کجاها مورد استفاده قرار می گیرد؟
از HS کد معمولا در پیش فاکتورها، فاکتورهای فروش کالا، ترخیص و واردات کالا استفاده می شود. از طرف دیگر فروشنده و صادرکننده کالا باید در درج دقیق این کد دقت کنند، زیرا اشتباه چه عمدی و چه سهوی مجازاتی در بر خواهد داشت. این کدها به صورت بین‌المللی تعیین کننده حقوق ورودی کالاها و تعیین کننده لزوم دریافت مجوز واردات از سازمان‌های دولتی مربوطه هستند که اعلام اشتباه این کدها عواقب سنگینی در پی دارد که معمولا به عهده خریدار کالا است.
کتاب‌های کد تعرفه گمرکی
در بخش‌های قبلی درباره‌ی اینکه تمامی کالاها به صورت طبقه بندی و لیست در کتاب‌های تعرفه‌های گمرکی هر کشور وجود دارند، صحبت کردیم اکنون می‌خواهیم به بررسی چند مورد از این کتاب ها بپردازیم:
همان‌طور که گفتیم، تمامی کالاها به صورت طبقه‌بندی شده در کتاب های تعرفه‌های گمرکی هر کشور وجود دارند. اکنون می‌خواهیم به بررسی چند مورد از این کتاب‌ها بپردازیم:
تدوین کد HS در کتابی به نام نمانکلاتور موجود است که هر کشوری بنا به قوانین کشور خود، این کتاب را به زبان خود ترجمه کرده است.
این کتاب در ایران با نام کتاب مقررات صادرات و واردات وجود دارد که در آن می‌توانیم تعرفه صحیح کالای مورد نظر خود را پیدا کنیم.
مالیات و عوارض گمرکی
تعرفه به عبارت دیگر، مالیات و عوارضی است که دولت‌ها برای واردات یا صادرات کالا وضع می‌کنند و علاوه بر اینکه منبع درآمدی برای دولت است، نوعی سیاست خارجی برای حمایت و تشویق محصولات داخلی در مقابل محصولات خارجی نیز است .
حقوق ورودی در قانون امور گمرکی شامل دو قسمت است:
- حقوق گمرکی (که برای همه کالاها ۴ درصد است و توسط مجلس وضع شده است).
- سود بازرگانی که توسط دولت تعیین می‌شود.
البته ۹درصد از مالیات ارزش افزوده، ۴ درصد از کالاهای فرهنگی، یک درصد از مجموع حقوق گمرکی و سود بازرگانی به عنوان عوارض هلال احمر نیز از واردات به تناسب کالا دریافت می‌شود.
نکته آخر
اگر در بارنامه حمل ۶ رقم اول کد تعرفه گمرکی صحیح، اما ۲ رقم آخر اشتباه باشد مشکلی در پروسه اظهار کالا وجود ندارد. شش رقم اول کدهای تعرفه جهانی می‌باشد و دو رقم آخر برای هر کشور آزاد است و می‌تواند با یکدیگر تفاوت داشته باشد.
HS کد در رسمیو
سایت رسمیو مرجعی برای انتشار اطلاعات صنایع است. در یخش صنایع سایت شما می‌توانید کالاهای وارد و خارج شده از کشور، حجم صادرات و واردات و همچنین شرکت‌های صادر و واردکننده کالاها را برمبنای HS کد مشاهده کنید. این اطلاعات می‌تواند مرجع تصمیم گیری برای شرکت‌های بازرگانی کشور باشد. در رسمیو نیز می‌توانید تحلیل صنایع را تا ۶ رقم کد HS مورد بررسی قرار دهید. برای اطلاعات بیشتر در خصوص تحلیل صنعت در سایت رسمیو می‌توانید مقاله «تحلیل صنعت» را مطالعه کنید. نظرات و سوالات خود در خصوص این مطلب را با ما در اشتراک بگذارید.
